Γη

Γη  

Ο «Μπλε βώλος», μία διάσημη φωτογραφία της Γης που τραβήχτηκε από αστροναύτες του Apollo 17.
Ονομασία
Άλλες ονόμασίες	Κόσμος, Γαία, Γαλάζιος πλανήτης
Χαρακτηριστικά τροχιάς
Αφήλιο	152.098.232 χλμ. (1,01671388 AU)
Περιήλιο	147.098.290 χλμ. (0,98329134 AU)
Ημιάξονας τροχιάς	149.598.261 χλμ. (1,00000261 AU)
Περιφέρεια τροχιάς	0,940 Tm (6.282,84 AU)
Εκκεντρότητα	0,01671123
Περίοδος περιφοράς	365,256363004 ημέρες (1,000017421 έτη)
Μέγιστη τροχιακή ταχύτητα	30,29 χλμ./δευτ. 109.044 χλμ./ώρα
Μέση τροχιακή ταχύτητα	29,78 χλμ./δευτ. 107.280 χλμ./ώρα
Ελάχιστη τροχιακή ταχύτητα	29,29 χλμ./δευτ. 105.444 χλμ./ώρα
Μέση ανωμαλία	357,51716°
Κλίση τροχιάς	0,00005°(ως προς την Εκλειπτική) 7,155° (ως προς τον Ηλιακό ισημερινό)
Δορυφόροι	1 φυσικός (Σελήνη) 8,300+ τεχνητοί
Φυσικά χαρακτηριστικά
Μέση ακτίνα	6.371,0 χλμ.
Ακτίνα ισημερινού	6.378,1 χλμ.
Ακτίνα γεωγραφικού πόλου	6.356,8 χλμ.
Πλάτυνση	0.003352861
Περιφέρεια ισημερινού	40.075,017 χλμ.
Πολική περιφέρεια	39.940,638 χλμ.
Εμβαδόν επιφάνειας	510.072.000 χλμ.2 148.940.000 χλμ.2 Ξηρά (29.2 %) 361,132,000 χλμ.2 Θάλασσα (70.8 %)
Όγκος	1,08321·1012 χλμ.3
Μάζα	5,9736·1024 χλγρ.
Μέση πυκνότητα	5,515 γρμ./εκ.3
Βαρύτητα επιφάνειας	9,780327 μ./δευτ.2 0,99732 g
Ταχύτητα διαφυγής	11,186 χλμ./δευτ.
Αστρονομική περίοδος περιστροφής	0,99726968 ημέρες 23ώρες 56λεπτά 4.100δευτ.
Tαχύτητα περιστροφής	1.674,4 χλμ./ώρα (465,1 μ./δευτ.)
Κλίση άξονα	23,439247°
Λευκαύγεια	0,367
Θερμοκρασία επιφάνειας	184 K - 331 K (-89.2 °C - 57.8 °C)
Ατμόσφαιρα
Ατμοσφαιρική πίεση επιφανείας	101.325 Νιούτον/μ.2
Ατμοσφαιρική σύσταση	78,08% Άζωτο 20,95% Οξυγόνο 0,930% Αργό 0,038% Διοξείδιο του άνθρακα περίπου 1% υδρατμοί

Η Γη είναι ο πλανήτης στον οποίο κατοικούν οι άνθρωποι, καθώς και εκατομμύρια άλλα είδη, και ο μοναδικός πλανήτης στον οποίο γνωρίζουμε ότι υπάρχει ζωή. Είναι ο τρίτος σε απόσταση πλανήτης από τον Ήλιο, ο πέμπτος μεγαλύτερος σε μάζα από τους πλανήτες του ηλιακού συστήματός μας και ο μεγαλύτερος μεταξύ των τεσσάρων πλανητών που διαθέτουν στερεό φλοιό. Ο πλανήτης σχηματίστηκε πριν από 4,5 δισεκατομμύρια (4,5•10⁹) έτη, έχει δε έναν φυσικό δορυφόρο, την Σελήνη.

Ο αστρονομικός συμβολισμός της γης αποτελείται από έναν περικυκλωμένο σταυρό, αναπαριστώντας έναν μεσημβρινό και έναν παράλληλο· μία παραλλαγή, τοποθετεί τον σταυρό πάνω από τον κύκλο (Unicode: ⊕ ή ♁).

Η λέξη Γη προέρχεται από το όνομα της αρχαιοελληνικής θεάς με το όνομα Γαία.

Φυσικά Χαρακτηριστικά

Δομή

Το εσωτερικό της Γης είναι διαχωρισμένο σε ένα πυριτικό εξωτερικό φλοιό, ο οποίος είναι συμπαγής, έναν ημίρρευστο μανδύα, έναν ρευστό εξωτερικό πυρήνα ο οποίος είναι αρκετά πιο ιξώδης από τον μανδύα, καθώς και έναν στερεό εσωτερικό πυρήνα. Ο ρευστός εξωτερικός πυρήνας δημιουργεί ένα ασθενές μαγνητικό πεδίο λόγω της θερμικής μεταφοράς του ηλεκτρικά αγώγιμου υλικού του.

Νέο υλικό αναβλύζει συνεχώς στην επιφάνεια της Γης από το εσωτερικό, με την βοήθεια των ηφαιστείων και των ρωγμών στις μεσοωκεάνειες ράχες. Το μεγαλύτερο μέρος του γήινου φλοιού δεν είναι γηραιότερο από 100 εκατομμύρια (1•10⁸) έτη· τα αρχαιότερα τμήματα του φλοιού είναι περί τα 4,4 δισεκατομμύρια (4,4•10⁹) έτη [1].

Συνολικά, η Σύσταση της Γης κατά μάζα είναι:

1. 33,1% Σίδηρος
2. 27,2% Οξυγόνο
3. 17,2% Πυρίτιο
4. 15,9% Μαγνήσιο
5. 1,6% Νικέλιο
6. 1,6% Ασβέστιο
7. 1,5% Αργίλιο
8. 0,7% Θείο
9. 0,25% Νάτριο
10. 0,071% Τιτάνιο
11. 0,019% Κάλιο
12. 0,86% Άλλα στοιχεία

Εσωτερικό

Οι θερμοκρασίες στο εσωτερικό της Γης φθάνουν ως τους 5.650 ± 600 βαθμούς K. Η εσωτερική θέρμανση του πλανήτη είχε ως έναρξη την διαδικασία της συσσωμάτωσής του, έπειτα συνεχίστηκε μέσω της διάσπασης των ραδιενεργών στοιχείων όπως του ουρανίου, θορίου και κάλιου. Η ροή θερμότητας από το εσωτερικό του πλανήτη προς την επιφάνεια είναι μόνο το 1/20.000 (0,005%) της ενέργειας που λαμβάνεται από τον Ήλιο.

Δομή

Η δομή του πλανήτη στο εσωτερικό κατά βάθος είναι:

• 0–60 km - Λιθόσφαιρα (τοπικά κυμάινεται από 5 έως 200 km)
  • 0-30/35 km - Φλοιός (τοπικά κυμάινεται από 5 έως 70 km)
  • 35–60 km - Άνω τμήμα του μανδύα
• 35-2.890 km - Μανδύας
  • 100–700 km - Ασθενόσφαιρα
• 2.890-5.100 km - Εξωτερικός πυρήνας
• 5.100-6.378 km - Εσωτερικός πυρήνας

Ο πυρήνας

Η μέση πυκνότητα της Γης είναι 5.515 kg/m³, κατατάσσοντάς την ως τον πυκνότερο πλανήτη του ηλιακού συστήματος. Αφού η μέση πυκνότητα των επιφανειακών υλικών είναι περί τα 3.000 kg/m³, συμπεραίνεται πως η πυκνότητα πρέπει να είναι ιδιαίτερα αυξημένη στον πυρήνα. Στα πρώτα στάδια της δημιουργίας του πλανήτη, πριν 4,5 δισεκατομμύρια (4,5•10⁹) χρόνια, η Γη ήταν ολοσχερώς σε ρευστή κατάσταση, λόγω δε της βαρύτητας, πυκνότερα υλικά έρρευσαν προς το κέντρο κατά τη διάρκεια μίας διαδικασίας που καλείται πλανητική διαφοροποίηση, ενώ τα λιγότερο πυκνά υλικά έμειναν στην επιφάνεια. Ως αποτέλεσμα, ο πυρήνας αποτελείται κυρίως από σίδηρο (80%) καθώς και νικέλιο και πυρίτιο· ωστόσο άλλα πυκνά (πυκνότερα μάλιστα) υλικά όπως το ουράνιο και ο μόλυβδος, είναι είτε σπάνια για να αποτελούν σημαντικό ποσοστό του πυρήνα, είτε έχουν την ιδιότητα να προσκολλώνται σε ελαφρύτερα υλικά και γι' αυτό απαντώνται κυρίως στον φλοιό.

Ο πυρήνας χωρίζεται σε δύο μέρη, έναν στερεό εσωτερικό πυρήνα με μία ακτίνα γύρω στα 1.250 χλμ. και έναν ρευστό εξωτερικό πυρήνα με μία ακτίνα γύρω στα 3.500 χλμ. Ο εσωτερικός πυρήνας πιστεύεται πως είναι στερεός και πως αποτελείται κυρίως από σίδηρο και νικέλιο. Ορισμένοι συμφωνούν πως ο εσωτερικός πυρήνας είναι στην μορφή του μονοκρυσταλλικού σιδήρου. Ο εξωτερικός πυρήνας που περιβάλλει τον εσωτερικό και εκτιμάται πως αποτελείται από ρευστό σίδηρο αναμεμειγμένο με ρευστό νικέλιο και ίχνη ελαφρύτερων στοιχείων. Είναι γενικά παραδεκτό πως η θερμική μεταφορά στον εξωτερικό πυρήνα σε συνδυασμό με την διέγερση από την περιστροφή της Γης (βλ. Δύναμη Coriolis), προκαλεί το γήινο μαγνητικό πεδίο μέσω μίας διεργασίας γνωστή ως Θεωρία του Δυναμό. Ο στερεός εσωτερικός πυρήνας είναι αρκετά θερμός ώστε να διατηρεί ένα μόνιμο μαγνητικό πεδίο (βλ. Θερμοκρασία Curie), πιθανό είναι όμως να δρα ως σταθεροποιητής προς το μαγνητικό πεδίο που γεννάται από τον εξωτερικό πυρήνα.

Κατά μία άλλη θεωρία, ο γήινος πυρήνας αποτελείται από υδρογόνο και ήλιο, τα οποία βρίσκονται στην ίδια κατάσταση με αυτήν του Ηλίου. Στον πυρήνα συμβαίνουν παρόμοιες πυρηνικές αντιδράσεις, όπως στον Ήλιο, γι' αυτό και παραμένει σε ρευστή κατάσταση, χωρίς να έχει ψυχθεί.

Σύμφωνα με πρόσφατες ενδείξεις εικάζεται πως ο εσωτερικός πυρήνας της Γης, ίσως περιστρέφεται ελαφρώς ταχύτερα από τον υπόλοιπο πλανήτη, πιθανώς κατά 2° ανά έτος.

Είναι εμφανές ότι και οι δύο πιο πάνω θεωρίες προσπαθούν να εξηγήσουν τα φαινόμενα που παρατηρούνται στην γήινη επιφάνεια, ωστόσο παραμένουν στο επίπεδο της θεωρίας, χωρίς να έχει υπάρξει απτή απόδειξη για καμία από αυτές.

Μανδύας

Ο μανδύας της Γης εκτείνεται σε ένα βάθος 2.890 χλμ.. Η πίεση, στην βάση του μανδύα είναι ~ 1,4 εκατομμύρια φορές μεγαλύτερη της ατμοσφαιρικής πίεσης (~140 GPa). Αποτελείται κατά μεγάλο μέρος από υλικά πλούσια σε σίδηρο και μαγνήσιο. Το σημείο τήξεως ενός υλικού εξαρτάται από την πίεση. Εφόσον η πίεση αυξάνει αρκετά κατά βάθος του μανδύα, το χαμηλότερο τμήμα είναι σχεδόν στερεό ενώ το ανώτερο τμήμα είναι πλαστικό (ημιτηγμένο). Το ιξώδες του ανώτερου μανδύα κυμαίνεται μεταξύ 10²¹ και 10²⁴ Pa·s, ανάλογα με το βάθος [2]. Έτσι ο ανώτερος μανδύας μπορεί να ρεύσει αρκετά αργά.

Η εξήγηση του γεγονότος πως ενώ ο εξωτερικός πυρήνας είναι ρευστός, ο κατώτερος μανδύας είναι στερεός/πλαστικός, βρίσκεται στο ανώτερο σημείο τήξεως των πλούσιων σε σίδηρο κραμάτων του μανδύα από τον σχεδόν καθαρό σίδηρο του πυρήνα. Ο δε εσωτερικός πυρήνας είναι στερεός λόγω της εξαιρετικά μεγάλης πίεσης κοντά στο κέντρο του πλανήτη.Ο μανδύας αντιπροσωπεύει το μεγαλύτερο μέρος του όγκου της Γης{83%}Αποτελείται από πολύ θερμά πυκνόρευστα υλικά.

Φλοιός

Ο φλοιός κυμαίνεται μεταξύ 5 και 70 km σε βάθος. Τα λεπτά τμήματα του φλοιού είναι κάτω από τους ωκεανούς (ωκεάνιος φλοιός) και αποτελούνται από πυκνά πετρώματα μαγνησίου, σιδήρου και πυριτίου. Τα παχύτερα τμήματα του φλοιού είναι τα ηπειρωτικά τα οποία είναι λιγότερο πυκνά από τα ωκεάνια και αποτελούνται από πετρώματα πλούσια σε νάτριο, αλουμίνιο και πυρίτιο. Το όριο μεταξύ του φλοιού και του μανδύα παρουσιάζεται σε δύο διαφορετικές φάσεις: Αρχικά, μέσω μίας ασυνέχειας στην ταχύτητα των σεισμικών κυμάτων γνωστή ως ασυνέχεια του Mohorovicic ή απλά Moho. Η αιτία του Moho φαίνεται να οφείλεται στην αλλαγή της σύστασης των πετρωμάτων. Η δεύτερη φάση είναι μία χημική ασυνέχεια η οποία έχει παρατηρηθεί σε βαθιά τμήματα του ωκεάνιου φλοιού τα οποία έχουν εισχωρήσει στον ηπειρωτικό φλοιό και παρατηρούνται ως οφιολιθικές ακολουθίες.

Βιόσφαιρα

Κύριο άρθρο: Ζωή

Η Γη είναι το μόνο μέρος που γνωρίζουμε όπου υπάρχει ζωή. Συχνά λέμε πως η ζωή του πλανήτη, σχηματίζει την «Βιόσφαιρα». Η βιόσφαιρα εκτιμάται πως άρχισε να εξελίσσεται πριν 3,5 δισεκατομμύρια (3,5•10⁹) χρόνια. Η βιόσφαιρα μπορεί να ταξινομηθεί σύμφωνα με ζώνες γεωγραφικού πλάτους που περιέχουν σχετιζόμενη χλωρίδα και πανίδα. Οι πολικές ζώνες είναι αραιές σε ζωή, ενώ αντίθετα, τα περισσότερα γνωστά είδη ζωής βρίσκονται στον Ισημερινό.

Ατμόσφαιρα

Κύριο άρθρο: Ατμόσφαιρα της Γης

Η Γη έχει μία σχετικά πυκνή ατμόσφαιρα η οποία αποτελείται από 78% άζωτο, 21% οξυγόνο και 1% αργό, με ίχνη από άλλα αέρια, συμπεριλαμβανομένων διοξείδιο του άνθρακα και υδρατμούς. Η ατμόσφαιρα δρα ως ένα παρέμβλημα μεταξύ της Γης και του Ηλίου. Η σύσταση της ατμόσφαιρας της γης είναι ασταθής, η δε ισορροπία διατηρείται από την βιόσφαιρα. Τα στρώματα της ατμόσφαιρας, δηλαδή η τροπόσφαιρα, η στρατόσφαιρα, η μεσόσφαιρα, η θερμόσφαιρα και η εξώσφαιρα, μεταβάλλονται από τόπο σε τόπο και εξαρτώνται και από τις εποχιακές μεταβολές.

Υδρόσφαιρα

Κύριο άρθρο: Ωκεανός

Ορθογωνική προβολή του Plate μίας συνθετικής - δορυφορικής εικόνας της Γης

Η Γη είναι ο μόνος πλανήτης του Ηλιακού μας Συστήματος όπου στην επιφάνειά της κυριαρχεί το υγρό στοιχείο. Το νερό καλύπτει το 71% της γήινης επιφάνειας (από το οποίο 97% είναι θαλάσσιο νερό και 3% γλυκό νερό [3] (πιθανολογείται το 1,8%) και την χωρίζει σε πέντε ωκεανούς και επτά ηπείρους. Η τροχιά της Γης σε συνδυασμό με την ηφαιστειακή δραστηριότητα, τη βαρύτητα, το φαινόμενο του θερμοκηπίου, το μαγνητικό πεδίο και την ατμόσφαιρα πλούσια σε οξυγόνο είναι οι βασικές αιτίες που κάνουν τη Γη τον πλανήτη του νερού.

Αν και η τροχιά της Γης είναι αρκετά απομακρυσμένη ώστε να διατηρεί υγρό νερό, το φαινόμενο του θερμοκηπίου αποτρέπει το νερό από το να παγώσει, διατηρώντας την μέση θερμοκρασία της Γης στους 15 βαθμούς Κελσίου πάνω από το σημείο πήξης. Παλαιοντολογικές ενδείξεις δείχνουν πως κάποια στιγμή μετά την αποίκηση των ωκεανών από τα μπλε-πράσινα βακτήρια, πριν 600 εκατομμύρια χρόνια, το φαινόμενο του θερμοκηπίου κατέρρευσε, με αποτέλεσμα την ολική ψύξη της Γης και την πιθανή πήξη όλων των ωκεανών για μία περίοδο από 10 - 100 εκατομμύρια χρόνια, σε ένα γεγονός που καλείται «Γη - Χιονόμπαλα» («Snowball Earth»).

Σε άλλους πλανήτες, όπως στην Αφροδίτη, ο ατμός καταστρέφεται από την ηλιακή υπεριώδη ακτινοβολία και το υδρογόνο ιονίζεται και απομακρύνεται από τον πλανήτη μέσω του ηλιακού ανέμου. Αυτή είναι μία υπόθεση για την έλλειψη νερού στην Αφροδίτη, χωρίς υδρογόνο, το νερό αντιδρά με τα στερεά της επιφάνειας δημιουργώντας οξείδια.

Στην ατμόσφαιρα της Γης, ένα στρώμα όζοντος στην στρατόσφαιρα, απορροφά το μεγαλύτερο μέρος της ηλιακής υπεριώδους ακτινοβολίας, αποτρέποντας την αποσύνθεση του νερού. Επιπλέον, η μαγνητόσφαιρα, αποτρέπει την αλληλεπίδραση μεταξύ των στοιχείων της ατμόσφαιρας και του ηλιακού ανέμου.

Τέλος, τα ηφαίστεια εκπέμπουν συνεχώς ατμούς από το εσωτερικό. Η τεκτονική των πλακών της Γης ανακυκλώνουν τον άνθρακα και το νερό, καθώς οι ασβεστόλιθοι εισέρχονται στον μανδύα και εξέρχονται μέσω των ηφαιστείων ως ατμός και διοξείδιο του άνθρακα. Εκτιμάται πως τα συστατικά του μανδύα περιέχουν τουλάχιστον 10 φορές την ποσότητα του νερού των ωκεανών, αν και το μεγαλύτερο μέρος είναι παγιδευμένο και ποτέ δεν απελευθερώνεται στην ατμόσφαιρα.

Κινήσεις της Γης

Απεικόνιση της περιστροφής της Γης

Ο Πλανήτης Γη πραγματοποιεί τέσσερις κινήσεις:

1. Την Περιστροφή, γύρω από τον άξονά της.
2. Την Περιφορά, γύρω από τον Ήλιο,
3. Την Ηλιακή μεταβατική περιφορά, που πραγματοποιεί ακολουθώντας την περιστροφή του Ηλιακού συστήματος και
4. Την Γαλαξιακή μεταβατική περιφορά, που πραγματοποιεί ακολουθώντας την περιστροφή του Γαλαξία.

Οι δύο πρώτες είναι και οι σημαντικότερες. Οι δύο τελευταίες, μειωμένου ενδιαφέροντος, παρουσιάζουν επιπρόσθετα εκτός των περιστροφών και τροχιακές περιφορές στον αστρικό χώρο που θα μπορούσαν έτσι να συναθροιστούν σε έξι (6).

Σχηματική παράσταση της "ελλειπτικής", τροχιάς της Γης περί τον Ήλιο

Η Γη στο Ηλιακό Σύστημα

Η περίοδος περιστροφής της γης περί τον άξονα της είναι 23 ώρες, 56 λεπτά και 4.09 δευτερόλεπτα (μία αστρική ημέρα). Έτσι παρατηρώντας από την γη τα ουράνια σώματα, η κύρια φαινόμενη κίνησή τους είναι από τα ανατολικά προς τα δυτικά με μία ταχύτητα 15°/ώρα = 15'/λεπτό, λ.χ. μία ηλιακή ή σεληνιακή διάμετρο ανά δύο λεπτά.

Η περιφορά της Γης γύρω από τον Ήλιο διαρκεί 365,2564 μέσες ηλιακές ημέρες (ή ένα αστρικό έτος). Παρατηρώντας από τη Γη, είναι μία φαινόμενη κίνηση του Ήλιου ως προς τα αστέρια ~ 1°/ημέρα ή μία ηλιακή ή σεληνιακή διάμετρο κάθε 12 ώρες, σε αντίθετη διεύθυνση από την κύρια φαινόμενη κίνηση (λόγω περιστροφής).

Η Γη έχει έναν Φυσικό Δορυφόρο, την Σελήνη, η οποία περιφέρεται γύρω από την γη κάθε 27,3 ημέρες (αστρικός μήνας). Παρατηρώντας από την γη την κίνηση, φαίνεται να κινείται με 12 °/ημέρα (μία σεληνιακή διάμετρο την ώρα), σε αντίθετη διεύθυνση από την κύρια φαινόμενη κίνηση. Λόγω της συνδυασμένης περιφοράς γύρω από τον ήλιο, ο χρόνος που μεσολαβεί μεταξύ δύο ίδιων φάσεων της σελήνης (π.χ. από πανσέληνο σε πανσέληνο) διαρκεί λίγο περισσότερο, για την ακρίβεια 29,54 ημέρες - η περίοδος αυτή ονομάζεται συνοδικός μήνας (χονδρικά 30 ημέρες ή έναν ημερολογιακό μήνα).

Με σημείο αναφοράς τον Βόρειο Πόλο της Γης, η κίνηση της Γης, της Σελήνης και της αξονικής περιστροφής, είναι όλες αντίθετα στην φορά των δεικτών του ρολογιού.

Τα τροχιακά και αξονικά επίπεδα δεν είναι ακριβώς ευθυγραμμισμένα: Το τροχιακό επίπεδο Γης-Ηλίου ή αλλιώς Εκλειπτική (σχεδόν 23,5° και η κλίση αυτή είναι η αιτία των εποχών του έτους) και το τροχιακό επίπεδο Γης-Σελήνης, σχηματίζουν γωνία ~ 5° (αν ήταν απόλυτα ευθυγραμμισμένα, θα είχαμε μία έκλειψη Ηλίου ή Σελήνης κάθε μήνα).

Η Σφαίρα του Hill της γης έχει μία ακτίνα 1,5 Gm, μέσα στην οποία ο μόνος φυσικός δορυφόρος μπορεί και περιφέρεται.

Η Σελήνη

Κύριο άρθρο: Σελήνη

Όνομα	Διάμετρος (km)	Μάζα (kg)	Μεγάλος Ημιάξονας (km)	Περίοδος τροχιάς
Σελήνη	3.474,8	7,349 &times 1022	384.400	27 Ημέρες, 7 ώρες, 43,7 λεπτά

Η Σελήνη, ή στην καθομιλουμένη «το Φεγγάρι», είναι ένας σχετικά μεγάλος δορυφόρος, με στερεό φλοιό και διάμετρο λίγο μεγαλύτερη από το 1/4 της Γης. Οι φυσικοί δορυφόροι των υπόλοιπων πλανητών του Ηλιακού Συστήματος ονομάζονται και Φεγγάρια.

Η βαρυτική έλξη μεταξύ Γης και Σελήνης είναι ο κύριος παράγοντας για τις παλίρροιες στην Γη. Η επίδραση των παλιρροϊκών δυνάμεων στη Σελήνη έχει προκαλέσει το λεγόμενο «παλιρροϊκό κλείδωμα»: η περίοδος περιστροφής της είναι τέτοια (ίδια με την περίοδο περιφοράς - γνωστή έτσι και ως σύγχρονη περιστροφή) ώστε παρουσιάζει πάντα την ίδια όψη στην Γη.

Κατά την περιφορά γύρω από την Γη, διαφορετικές όψεις φωτίζονται από τον Ήλιο, προκαλώντας τις Φάσεις της Σελήνης.

Πιστεύεται πως η Σελήνη συνέβαλε στην διατήρηση της ζωής μέσω της επίδρασής της στις κλιματολογικές συνθήκες. Παλαιοντολογικά στοιχεία καθώς και υπολογιστικές προσομοιώσεις δείχνουν πως η κλίση του άξονα περιστροφής της Γης, σταθεροποιήθηκε από τις παλιρροϊκές αλληλεπιδράσεις με την Σελήνη. Χωρίς αυτήν την σταθεροποιητική δύναμη ως προς την ροπή που ασκούν ο Ήλιος και οι υπόλοιποι πλανήτες στην πεπλατυσμένη μορφή της Γης, κάποιοι πιστεύουν πως η κλίση του άξονα περιστροφής θα μεταβαλλόταν χαοτικά, όπως συμβαίνει στον Άρη. Εάν ο άξονας περιστροφής πλησίαζε το επίπεδο της εκλειπτικής, ακραίες κλιματικές συνθήκες θα επικρατούσαν οι οποίες θα εξαφάνιζαν τις περισσότερες μορφές ζωής από τον πλανήτη.

Η Σελήνη απέχει τόσο από την Γη, ώστε να έχει την ίδια φαινόμενη διάμετρο με τον Ήλιο, καθώς ο Ήλιος είναι 400 φορές μεγαλύτερος, ωστόσο κατά μία απίστευτη αστρονομική σύμπτωση είναι και 400 φορές μακρύτερα από την Σελήνη. Αυτό το γεγονός επιτρέπει να λαμβάνουν χώρα ολικές εκλείψεις Ηλίου.

Η προέλευση της Σελήνης είναι άγνωστη, αν και η δημοφιλέστερη θεωρία υποστηρίζει τον σχηματισμό της από την σύγκρουση της Γης με έναν πρωτοπλανήτη στο μέγεθος του Άρη. Αυτή η υπόθεση εξηγεί μεταξύ των άλλων και την παρόμοια σύσταση της Γης και της Σελήνης.

Η Γη βρίσκεται επιπλέον σε κοινή τροχιά με έναν αστεροειδή, τον 3753 Cruithne.

Γεωγραφία

Κύριο άρθρο: Γεωγραφία

Φυσιογραφικός χάρτης της Γης (Μεσαίος) (Μεγάλος 2 MB)

Χαρτογραφικές αναφορές:

Χρονικές Ζώνες, Συντεταγμένες.

Οι μεγαλύτερες γεωγραφικές κατατμήσεις

• Ηπειροι: Ανταρκτική, Ασία, Αφρική, Βόρεια Αμερική, Ευρώπη, Νότια Αμερική, Ωκεανία,
• Ωκεανοί: Αρκτικός, Ανταρκτικός, Ατλαντικός, Ειρηνικός, Ινδικός.

Επιφάνεια:

• Συνολική: 510,073 εκατομμύρια km²
• στεριά: 148,94 εκατομμύρια km²
• νερό: 361,132 εκατομμύρια km²
• σημείωση: Το 70,8% της επιφάνειας του πλανήτη καλύπτεται από νερό, το 29,2% είναι εκτιθέμενη στεριά.

Σύνορα: Τα σύνορα στην στεριά είναι συνολικά 251.480,24 km (χωρίς να μετράμε δύο φορές τα κοινά σύνορα)

Ακτογραμμές: Το σύνολο των (θαλάσσιων??) ακτογραμμών είναι 356.000 km

Θαλάσσιες διεκδικήσεις: Σύμβαση του Montego Bay - 1982 (Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας/United Nations Convention on the Law Of the Sea - UNCLOS).

• συνορεύουσα ζώνη: 24 ναυτικά μίλια (NM) το οποίο είναι ευρύτερα αποδεκτό, όμως μπορεί να μεταβάλλεται.
• ηπειρωτική υφαλοκρηπίδα: 200 m βάθος, αποδεκτό από τα περισσότερα κράτη ή μέχρι το βάθος εκμετάλλευσης· διαφορετικός ορισμός μέσω των 200 NM από την ηπερωτική ακτή (νέος ορισμός βάσει της Σύμβασης του Montego Bay).
• αποκλειστική ζώνη αλιείας: 200 NM αποδεκτό από τους περισσότερους.
• αποκλειστική οικονομική ζώνη: 200 NM αποδεκτό από τους περισσότερους.
• χωρικά ύδατα: 12 NM αποδεκτά από τους περισσότερους.
• Σημείωση: οι συνοριακές συνθήκες μεταξύ διάφορων χωρών αναγκάζουν τον περιορισμό των ζωνών αλιείας και οικονομικής εκμετάλλευσης σε λιγότερο από 200 NM. Επίσης, 45 κράτη και περιοχές δεν έχουν πρόσβαση στην θάλασσα μεταξύ των οποίων: Αφγανιστάν, Ανδόρρα, Αρμενία, Αυστρία, Αζερμπαϊτζάν, Λευκορωσία, Μπουτάν, Βολιβία, Μποτσουάνα, Μπουρκίνα Φάσο, Μπουρούντι, Δημοκρατία Κεντρικής Αφρικής, Τσαντ, Τσεχία, Αιθιοπία, Αγία Έδρα (Πόλη του Βατικανού), Ουγγαρία, Καζακστάν, Κιργιζία, Λάος, Λεσότο, Λιχτενστάιν, Λουξεμβούργο, Μαλάουι, Μαλί, Μολδαβία, Μογγολία, Νεπάλ, Νίγηρας, Παραγουάη, Ρουάντα, Άγιος Μαρίνος, Σλοβακία, Σουαζιλάνδη, Ελβετία, Τατζικιστάν, ΠΓΔΜ, Τουρκμενιστάν, Ουγκάντα, Ουζμπεκιστάν, Δυτική Όχθη, Ζάμπια, Ζιμπάμπουε, Σερβία, Κόσοβο.

Κλίμα

Κύριο άρθρο: Κλιματικό μοντέλο

Οι δύο μεγάλες περιοχές πολικών κλιμάτων, διαχωρίζονται με δύο, συχνά, στενές εύκρατες ζώνες από μία πλατιά ισημερινή ζώνη τροπικών προς υποτροπικών κλιμάτων. Ανάλογα την περιοχή, έντονες διακυμάνσεις παρατηρούνται στα μετεωρολογικά δεδομένα, όπως στην ετήσια βροχόπτωση η οποία μπορεί να κυμαίνεται από αρκετά μέτρα βροχής έως σχεδόν μηδενικές τιμές. Τιμές μέσης μηνιαίας θερμοκρασίας / βροχόπτωσης για διάφορα μέρη της Γης, με ενδεικτικά video.

Έδαφος

Ακρότατα υψόμετρα: (ως προς την Μέση Στάθμη της Θάλασσας)

• Κατώτερο επίπεδο ξηράς: Νεκρά Θάλασσα −408 μ.
• Μέγιστο θαλάσσιο βάθος: Τάφρος των Μαριάννων στον Ειρηνικό Ωκεανό 10.924 μ.
• Μέγιστο υψόμετρο: Όρος Έβερεστ 8.882 μ. (εκτ. 1999)

Φυσικοί πόροι

Κύριο άρθρο: Φυσικοί Πόροι

• Ο φλοιός της Γης περιέχει μεγάλες ποσότητες καυσίμων (κοιτάσματα): (Άνθρακας, Πετρέλαιο, Φυσικό Αέριο, Μεθάνιο). Αυτά τα κοιτάσματα χρησιμοποιούνται για την παραγωγή ενέργειας καθώς και για την δημιουργία συνθετικών υλικών.
• Κατά τις τεκτονικές διαδικασίες στον γήινο φλοιό, σχηματίστηκαν μεταλλευτικά κοιτάσματα. Τα κοιτάσματα αυτά μας παρέχουν μέταλλα καθώς και άλλα χρήσιμα χημικά στοιχεία (όπως το ορυκτό αλάτι).
• Η βιόσφαιρα της Γης παρέχει χρήσιμα βιολογικά προϊόντα όπως η τροφή, η ξυλεία, φυσικά φάρμακα, το οξυγόνο καθώς και οργανικά λύματα.

Για κάποιους από τους παραπάνω πόρους, όπως τα καύσιμα, η διαδικασία αποδέσμευσής τους σε μικρή χρονική κλίμακα είναι δύσκολη, ονομάζονται δε μη ανανεώσιμοι πόροι. Η χρήση των μη ανανεώσιμων πόρων εν γένει (όπως οι μη ανανεώσιμες πηγές ενέργειας) αποτελεί ένα από τα μείζονα περιβαλλοντικά θέματα στο οποίο αναφέρονται όλες οι οικολογικές οργανώσεις.

Χρήσεις Γης

• Καλλιεργήσιμη γη: 10%
• Μόνιμες σοδιές: 1%
• Μόνιμα βοσκοτόπια: 26%
• Δάσικές περιοχές: 32%
• Αστικές περιοχές: 1,5%
• Άλλα: 30% (1993 est.)

Αρδευόμενη γη: 2.481.250 km² (εκτ. 1993) )

Φυσικοί κίνδυνοι

Μείζονες περιοχές του πλανήτη είναι έκθετες σε ακραίες καιρικές συνθήκες, όπως οι τροπικοί κυκλώνες και τυφώνες, οι πλημμύρες, οι χιονοθύελλες και οι σίφωνες. Επιπρόσθετα, σεισμοί, ηφαιστειακές εκρήξεις, τσουνάμι, κατολισθήσεις πλήττουν συχνά πολλές περιοχές της Γης, ειδικά κοντά στα όρια των τεκτονικών πλακών.

Περιβάλλον

Μεγάλες περιοχές του πλανήτη υποφέρουν από υπερπληθυσμό, περιβαλλοντική ρύπανση, όξινη βροχή και τοξικά απόβλητα, αποδάσωση, ερημοποίηση, εξαφάνιση βιολογικών ειδών, ξέπλυμα του εδάφους και επικράτηση παρασιτικών ειδών ή και γενετικά τροποποιημένων ειδών.

Ανθρώπινος πληθυσμός

Η Γη τη νύχτα, σύνθεση εικόνων μεταξύ Οκτωβρίου 1994 και Μαρτίου 1995.

Ο συνολικός ανθρώπινος πληθυσμός της Γης επί του παρόντος εκτιμάται σε: 6.951.658.000 κάτοικοι (εκτίμηση 27 Ιουλίου 2011).

Τρεις άνθρωποι είναι μόνιμα σε τροχιά γύρω από την Γη, στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό· η παραμονή τους είναι συνήθως 6-μηνη, οπότε και αλλάζει το πλήρωμα. Μεταξύ των αλλαγών τους, υπάρχει ένας σημαντικός αριθμός ανθρώπων που κάνουν μικρότερα ταξίδια πάνω από την ατμόσφαιρα. Συνολικά, 400 άνθρωποι (αστροναύτες, κοσμοναύτες και ταϊκοναύτες) ταξίδεψαν στο διάστημα μέχρι το 2004.

Η βορειότερη εγκατάσταση στον κόσμο είναι το Alert, στο νησί Έλσμιρ στον Καναδά. Η νοτιότερη εγκατάσταση βρίσκεται στον Σταθμό του Νότιου Πόλου Amundsen-Scott, στην Ανταρκτική, σχεδόν στην θέση του Νότιου Πόλου.

Κατανομή ηλικιών:

• 0-14 έτη: 1.818.803.078 (29,92%)
  • άνδρες: 932.832.913 (15,35%)
  • γυναίκες: 885.970.165 (14,57%)
• 15-64 έτη: 3.840.881.326 (63,19%)
  • άνδρες: 1.942.402.264 (31,95%)
  • γυναίκες: 1.898.479.062 (31,23%)
• 65 έτη και πάνω: 419.090.130 (6,89%)
  • άνδρες: 184.072.470 (3,03%)
  • γυναίκες: 235.017.660 (3,87%) (εκτ. 2000)

Ρυθμός Αύξησης του Πληθυσμού: 1,3% (εκτ. 2000)

Ρυθμός Γεννήσεων: 22 γεννήσεις/1000 κατοίκους (εκτ. 2000)

Ρυθμός Θανάτων: 9 θάνατοι/1000 κατοίκους (εκτ. 2000)

Αναλογία Φύλων:

• Κατά την γέννηση: 1,05 αρσενικά/θηλυκό
• Κάτω από 15 έτη: 1,05 αρσενικά/θηλυκό
• 15-64 έτη: 1,02 αρσενικά/θηλυκό
• 65 έτη και πάνω: 0,78 αρσενικά/θηλυκό
• Σύνολο πληθυσμού: 1,01 αρσενικά/θηλυκό (εκτ. 2000)

Παιδική θνησιμότητα: 54 θάνατοι/1000 επιτυχείς γεννήσεις (εκτ. 2000)

Προσδοκόμενη Διάρκεια Ζωής κατά τη γέννηση:

• Σύνολο πληθυσμού: 64 έτη

• άνδρες: 62 έτη
• γυναίκες: 65 έτη (εκτ. 2000)

Συνολική Γονιμότητα: 2,8 γεννήσεις παιδιών/γυναίκα (εκτ. 2000)

Διοίκηση

Ο παγκόσμιος γενικός Διεθνής Οργανισμός είναι ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ) ή «Ηνωμένα Έθνη». Ο ΟΗΕ είναι βασικά ένα παγκόσμιο βήμα συζήτησης μεταξύ των κρατών του κόσμου, με μικρές όμως αρμοδιότητες και δυνατότητα νομοθεσίας.

Διοικητικές υποδιαιρέσεις: 267 κράτη, ανεξαρτήτως περιοχής κλπ. Τα ανεξάρτητα κράτη στον κόσμο είναι σήμερα 194.

Περιγραφές της Γης σε διάφορες μυθολογίες και στη λογοτεχνία

Η Γη έχει συχνά προσωποποιηθεί ως θεότητα, ιδιαιτέρως ως θεά. Βλέπε Γαία και Μητέρα Γη. Στη Σκανδιναβική μυθολογία ήταν η Γιορντ Jord, η μητέρα του Θωρ (Thor) και κόρη του Άνναρ (Annar).

Η Γη έχει επίσης χαρακτηριστεί ως ένα τεράστιο διαστημόπλοιο με δικό του Σύστημα υποστήριξης ζωής.

Εφόσον η Γη είναι αρκετά μεγάλη, δεν είναι άμεσα εμφανές στο γυμνό μάτι κοιτώντας από την επιφάνεια ότι έχει ένα σφαιροειδές σχήμα, αν και για την ακρίβεια δεν είναι τέλεια σφαιρικό, αλλά είναι οβάλ, διογκωμένο στο ύψος του ισημερινού και ελαφρώς πεπλατυσμένο στους πόλους. Στο παρελθόν επικρατούσαν διάφορες θεωρίες, μερικές εκ των οποίων ήθελαν τη Γη επίπεδη εξαιτίας των παραπάνω. Πριν από την πραγματοποίηση των πρώτων διαστημικών πτήσεων, οι θεωρίες αυτές στηρίζονταν σε συμπεράσματα από παρατηρήσεις δευτερευόντων φαινομένων, που σχετίζονταν με το σχήμα της Γης και από παράλληλους που σχεδιάζονταν ως προς το σχήμα των άλλων πλανητών.

Στην επιστημονική φαντασία η Γη είναι συχνά η πρωτεύουσα ή ένα μεγάλο διευθυντικό κέντρο μίας υποθετικής (δια)γαλαξιακής κυβέρνησης (κυρίως όταν η (δια)γαλαξιακή κυβέρνηση υποτίθεται ότι είναι κυριαρχούμενη από ανθρώπους), συχνά μία ομοσπονδιακή δημοκρατία αντιπροσώπων, εντούτοις αυτοκρατορίες και δικτατορικά καθεστώτα σίγουρα δεν παραβλέπονται. Παραδείγματα αυτού είναι το Star Trek και το Babylon 5. Παρ'όλα αυτά, σε άλλα δείγματα της επιστημονικής φαντασίας, άνθρωποι από το μέλλον δε θυμούνται πλέον τον πλανήτη από τον οποίο προήλθαν (τη Γη). Χαρακτηριστικά παραδείγματα: η τηλεοπτική σειρά Battlestar Galactica και η σειρά μυθιστορημάτων Γαλαξιακή Αυτοκρατορία.

Το βιβλίο Γυρίστε το Γαλαξία με Ώτο Στοπ (The Hitchhiker's Guide to the Galaxy), περιγράφει τη Γη ως "επί το πλείστον αβλαβή (mostly harmless)".

Δείτε επίσης

• Ηλιακό σύστημα
• Γεωγραφία
• Κατάλογος χωρών

Πηγές

• Discovering the Essential Universe (Second Edition) by Comins (2001)

Βιβλιογραφία

• Comins, Neil F. (2001). Discovering the Essential Universe (Second έκδοση). W. H. Freeman. ISBN 0-7167-5804-0. http://adsabs.harvard.edu/abs/2003deu..book.....C. Ανακτήθηκε την 2007-03-17. 
• Fred G. Bell. Geologia Ambientale. 2001. ISBN 88-08-09185-6
• F. Ricci-Lucchi. La scienza di Gaia. Bologna, Zanichelli, 1996.
• A. N. Strahler e A. H. Strahler. Physical Geography: Science and Systems of the Human Environment. New York, John Wiley & Sons, 2004.
• (Αγγλικά)J. J. Love. Palaeomagnetic secular variation as a function of intensity. School of Earth Sciences, The University of Leeds, Leeds LS2 9JT, UK, 2000
• M. Boschetti, L. Bertini, A. Fioroni, A. Lombardo. Dalle biomolecole alla biosfera. Minerva Italica. ISBN 88-298-1785-6
• (Αγγλικά) S. Chapman e J. Bartels. Geomagnetism. Oxford, Oxford University Press, 1962
• (Αγγλικά) R.T. Merrill, M.W. McElhinny e PH.L. McFadden. The Magnetic Field of the Earth - Paleomagnetism, the Core and the Deep Mantle. San Diego, California, Academic Press, 1996;
• James Lovelock, Le nuove età di gaia. Bollati Boringhieri, 1991
• James Lovelock, Gaia: manuale di medicina planetaria. Zanichelli 1992
• James Lovelock, Omaggio a Gaia. Bollati Boringhieri, 2002
• Roberto Bondì. Blu come un'arancia. Gaia tra mito e scienza. Prefazione di Enrico Bellone. Torino, Utet, 2006. ISBN 88-02-07259-0
• L. Iago. Aurora Boreale. Milano, Rizzoli, 2001
• (Αγγλικά) Aguado E., Burt J.E., "Weather & Climate", II ed., Prentice Hall, Upper Waddle River, NJ 07458, U.K., pag. 277
• P. Candy, Le meraviglie del cielo, Il Castello, 1997
• (Αγγλικά) D. M. Ludlum. "Weather", Harper Collins Publishers, 77 – 85 Fulham Palace Rd., London, W6 8JB, U. K., pag 661
• (Αγγλικά) D. K. Lynch, W. Livingston, "Color and Light in Nature" II ed., Cambridge University Press, Cambridge, CB2 2RU, U.K., pag. 500
• M. Meniero, A. Ricco, Luci dell'atmosfera, Le guide di l'Astronomia, SEE, Società Edizioni Europee s.r.l., 2003
• Syun-Ichi Akasofu, "La dinamica dell'aurora polare, Sole e Terra", Le scienze – Quaderni, 1994
• Ferruccio Mosetti. L'acqua e la vita. Firenze, La Nuova Italia, 1978
• Steven Hutchinson, Lawrence E. Hawkins. Oceani. Touring editore, 2006 ISBN 88-365-3634-4
• Galileo Galilei. Dialogo sopra i due massimi sistemi del mondo. Torino, Einaudi, 1970
• Galileo Galilei. Il nuovo Universo e la riforma del sapere. Ed. Le Monnier - I Classici del Pensiero 1982
• Lucio Russo. Flussi e riflussi - Indagine sull'origine di una teoria scientifica, Feltrinelli, 2003
• Odile Guérin. Tout savoir sur les marées. Éditions Ouest-France, 2004, ISBN 2-7373-3505-1

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Η σελίδα της NASA για την Γη
• Κατσίκης, Απόστολος (22 Απριλίου 2010). "Αφιέρωμα στην «Παγκόσμια Ημέρα της Γης»". Ιστότοπος εφημερίδας «Ελευθεροτυπία». Χ. Κ. Τεγόπουλος Εκδόσεις Α.Ε.. http://www.enet.gr/.